1.Thiết kế xây dựng là gì?
Thiết kế xây dựng (Construction design) là sự triển khai sáng tạo các công trình xây dựng dựa trên một mục đích cụ thể. Việc thiết kế xây dựng giúp cho các ý tưởng, ước muốn trở thành hiện thực, góp phần tạo nên một tổng thể kiến trúc đẹp cho cuộc sống trọn vẹn, đầy đủ.
2. Nội dung thiết kế xây dựng công trình
Chắc hẳn bạn đã từng suy nghĩ, khi mình thuê một đơn vị tư vấn thiết kế thì những công việc chính mà họ làm bao gồm những gì. Sau đây sẽ là những nội dung chủ yếu mà thiết kế xây dựng sẽ phải làm khi nhận tư vấn thiết kế.
Phương án công nghệ
Nhà tư vấn thiết kế xây dựng sẽ phải đưa ra giải pháp sử dụng những công nghệ khi nhận dự án. Tùy theo công trình mà bạn muốn xây dựng để chọn công nghệ phù hợp, mỗi công trình sẽ phải sử dụng công nghệ khác nhau. Nhà tư vấn thiết kế sẽ đưa ra những phương án phù hợp nhất cho từng đối tượng khách hàng lựa chọn
Nhu cầu sử dụng
Tùy thuộc vào nhu cầu xây dựng của từng khách hàng để nhà tư vấn thiết kế lựa chọn phương án tốt nhất. Ví dụ đối với những người xây nhà để ở sẽ thiết kế khác với những người thiết kế nhà để cho thuê. Người tư vấn thiết kế thi công sẽ phải nắm bắt rõ nhu cầu của khách hàng để từ đó đưa ra được thiết kế phù hợp nhất.
Phương án kiến trúc
Khi xây dựng một công trình nào đó, sẽ có rất nhiều phương án kiến trúc khác nhau, ví dụ như kiến trúc cổ điển, kiến trúc tân cổ điển, kiến trúc hiện đại…và người tư vấn thiết kế sẽ có trách nhiệm đưa ra phương án tốt nhất và phù hợp nhất cho bạn.
Nhà tư vấn thiết kế nhà sẽ giúp bạn đưa ra phương án để khi xây nhà, với cùng một diện tích như nhau nhưng sẽ có nhiều phương án khác nhau, bản vẽ này có thể làm cho ngôi nhà rộng rãi hơn, bản vẽ kia lại thiết kế ngôi nhà theo kiểu nhỏ gọn và ấm áp. Tùy vào nhu cầu và sở thích của từng đối tượng khác nhau nhà tư vấn thiết kế sẽ giúp bạn có được công trình xây dựng như mong muốn.
Phương án kết cấu
Người tư vấn thiết kế xây dựng cũng sẽ đưa ra phương án kết cấu phù hợp cho công trình của bạn. Kết cấu xây dựng sẽ bao gồm việc tính toán các lực đỡ, nội lực và biến dạng do tác động của ngoại lực lên một hệ chịu lực của công trình xây dựng và nó là cơ sở cho việc thiết kế công trình trong trạng thái giới hạn độ bền và trạng thái giới hạn sử dụng. Yêu cầu cơ bản nhưng quan trọng nhất của kết cấu xây dựng là hệ chịu lực phải nằm trong trạng thái cân bằng ổn định và nhà tư vấn thiết kế sẽ giúp bạn đưa ra phương án để giải quyết điều đó.
Phương án phòng chống cháy nổ
Phương án sử dụng năng lượng đạt hiệu suất cao
Ngày nay sử dụng năng lượng thiên nhiên đang là xu hướng trong xây dựng nhiều công trình. Các năng lượng thiên nhiên nhiên như năng lượng mặt trời, gió, nước.. không những đảm bảo được an toàn mà còn giúp tiết kiệm điện năng. Người tư vấn thiết kế sẽ giúp khách hàng hiểu rõ lợi ích thiết thực của các thiết bị sử dụng năng lượng, qua đó đưa ra những thiết kế phù hợp với công trình mà họ yêu cầu.
Giải pháp bảo vệ môi trường
Trái đất ngày càng ô nhiễm và môi trường sống của chúng ta ngày càng bị hủy hoại. Vì vậy ngày nay trong xây dựng cũng sẽ có các giải pháp giúp bảo vệ môi trường. Đó là sử dụng các vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường hay còn gọi là xây dựng xanh nhằm hướng đến một công trình đạt được hiệu quả cao trong sử dụng năng lượng và vật liệu, đồng thời hạn chế tác động xấu đến môi trường. Để làm được điều đó các công trình cần phải được thiết kế, xây dựng theo những tiêu chuẩn nhất định. Người tư vấn thiết kế xây dựng sẽ giúp bạn đưa ra những phương án phù hợp để công trình xây dựng thực sự là công trình xanh có thể ứng phó với biến đổi khí hậu và tạo ra một môi trường sống đảm bảo sức khỏe cho người sử dụng.
Tổng dự toán, dự toán chi phí xây dựng phù hợp
Dự toán là sự ước lượng để lập bảng dự toán cho từng công trình trong dự án theo khối lượng của hồ sơ thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, đơn giá và định mức tương ứng. Đây là căn cứ để lập kế hoạch và quản lý quá trình xây dựng công trình. Nhà tư vấn thiết kế sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quát nhất để từ đó có thể theo dõi tiến độ công việc cũng như những chi phí cần thiết cho việc xây dựng.
3. Bước thiết kế xây dựng
Tùy theo quy mô, tính chất của dự án, số bước thiết kế xây dựng được xác định tại quyết định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng. Nội dung của từng bước thiết kế xây dựng phải đáp ứng các quy định của pháp luật về xây dựng và phù hợp với mục đích, nhiệm vụ thiết kế xây dựng đặt ra cho từng bước thiết kế xây dựng. Công trình thực hiện trình tự thiết kế xây dựng từ hai bước trở lên thì thiết kế bước sau phải phù hợp với các nội dung, thông số chủ yếu của thiết kế ở bước trước. Trong quá trình lập thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở, chủ đầu tư được quyết định việc điều chỉnh thiết kế nhằm đáp ứng hiệu quả và yêu cầu sử dụng khi không làm thay đổi về mục đích, công năng, quy mô, các chỉ tiêu quy hoạch – kiến trúc tại quy hoạch chi tiết xây dựng hoặc quyết định/chấp thuận chủ trương đầu tư được phê duyệt. Chủ đầu tư chịu trách nhiệm tổ chức lập thiết kế xây dựng trừ các bước thiết kế xây dựng được giao cho nhà thầu xây dựng lập theo quy định của hợp đồng. Chủ đầu tư có trách nhiệm tổ chức thẩm định, kiểm soát thiết kế xây dựng theo quy định tại khoản 1 Điều 82 của Luật Xây dựng năm 2014 được sửa đổi, bổ sung tại khoản 24 Điều 1 của Luật số 62/2020/QH14.
4. Nhiệm vụ thiết kế xây dựng
Chủ đầu tư lập hoặc thuê tổ chức, cá nhân có năng lực phù hợp lập nhiệm vụ thiết kế xây dựng. Nhiệm vụ thiết kế xây dựng phải phù hợp với chủ trương đầu tư và là căn cứ để lập dự án đầu tư xây dựng, lập thiết kế xây dựng. Chủ đầu tư có thể thuê tổ chức tư vấn, chuyên gia góp ý hoặc thẩm tra nhiệm vụ thiết kế khi cần thiết.
Nội dung chính của nhiệm vụ thiết kế xây dựng bao gồm:
– Các căn cứ để lập nhiệm vụ thiết kế xây dựng;
– Mục tiêu xây dựng công trình;
– Địa điểm xây dựng công trình;
– Các yêu cầu về quy hoạch, cảnh quan và kiến trúc của công trình;
– Các yêu cầu về quy mô và thời hạn sử dụng công trình, công năng sử dụng và các yêu cầu kỹ thuật khác đối với công trình.
Nhiệm vụ thiết kế xây dựng được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với điều kiện thực tế để đảm bảo hiệu quả dự án đầu tư xây dựng công trình.
5. Quy cách hồ sơ thiết kế xây dựng
Quy cách hồ sơ thiết kế xây dựng được quy định như sau:
– Hồ sơ thiết kế xây dựng được lập cho từng công trình bao gồm: thuyết minh thiết kế, bản tính, các bản vẽ thiết kế, các tài liệu khảo sát xây dựng liên quan, dự toán xây dựng công trình, chỉ dẫn kỹ thuật và quy trình bảo trì công trình xây dựng (nếu có);
-Bản vẽ thiết kế xây dựng phải có kích cỡ, tỷ lệ, khung tên được thể hiện theo các tiêu chuẩn áp dụng trong hoạt động xây dựng. Trong khung tên từng bản vẽ phải có tên, chữ ký của người trực tiếp thiết kế, người kiểm tra thiết kế, chủ trì thiết kế, chủ nhiệm thiết kế. Người đại diện theo pháp luật của nhà thầu thiết kế xây dựng phải xác nhận vào hồ sơ và đóng dấu của nhà thầu thiết kế xây dựng trong trường hợp nhà thầu thiết kế xây dựng là tổ chức;
– Các bản thuyết minh, bản vẽ thiết kế xây dựng, dự toán phải được đóng thành tập hồ sơ theo khuôn khổ thống nhất, được lập danh mục, đánh số, ký hiệu để tra cứu và bảo quản lâu dài;
– Bộ trưởng Bộ Xây dựng tổ chức xây dựng tiêu chuẩn quốc gia về quy cách, nội dung hồ sơ thiết kế xây dựng tương ứng với từng bước thiết kế xây dựng.
Chỉ dẫn kỹ thuật được quy định như sau:
– Chỉ dẫn kỹ thuật là cơ sở để thực hiện giám sát thi công xây dựng công trình, thi công và nghiệm thu công trình xây dựng. Chỉ dẫn kỹ thuật do nhà thầu thiết kế xây dựng hoặc nhà thầu tư vấn khác được chủ đầu tư thuê lập. Chỉ dẫn kỹ thuật được phê duyệt là một thành phần của hồ sơ mời thầu thi công xây dựng, làm cơ sở để quản lý thi công xây dựng, giám sát thi công xây dựng và nghiệm thu công trình;
– Chỉ dẫn kỹ thuật phải phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn áp dụng cho công trình xây dựng được phê duyệt và yêu cầu của thiết kế xây dựng;
– Chủ đầu tư yêu cầu nhà thầu thiết kế xây dựng hoặc nhà thầu tư vấn khác thực hiện lập riêng chỉ dẫn kỹ thuật đối với công trình cấp đặc biệt, cấp I và cấp II. Đối với các công trình còn lại, chỉ dẫn kỹ thuật có thể được lập riêng hoặc quy định trong thuyết minh thiết kế xây dựng.
Hồ sơ thiết kế xây dựng là thành phần của hồ sơ hoàn thành công trình và phải được lưu trữ theo quy định của Chính phủ về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng và pháp luật về lưu trữ.
Quản lý công tác thiết kế xây dựng
Nhà thầu thiết kế xây dựng chịu trách nhiệm về chất lượng thiết kế xây dựng do mình thực hiện; việc thẩm tra, thẩm định và phê duyệt thiết kế xây dựng của cá nhân, tổ chức, chủ đầu tư, người quyết định đầu tư hoặc cơ quan chuyên môn về xây dựng không thay thế và không làm giảm trách nhiệm của nhà thầu thiết kế xây dựng về chất lượng thiết kế xây dựng do mình thực hiện.
Trường hợp nhà thầu thiết kế xây dựng làm tổng thầu thiết kế thì nhà thầu này phải đảm nhận những công việc thiết kế chủ yếu của công trình và chịu trách nhiệm toàn bộ về việc thực hiện hợp đồng với bên giao thầu. Nhà thầu thiết kế phụ chịu trách nhiệm về tiến độ, chất lượng thiết kế xây dựng trước tổng thầu và trước pháp luật đối với phần việc do mình đảm nhận.
Trong quá trình thiết kế xây dựng công trình thuộc dự án quan trọng quốc gia, công trình có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp, nhà thầu thiết kế xây dựng có quyền đề xuất với chủ đầu tư thực hiện các thí nghiệm, thử nghiệm mô phỏng để kiểm tra, tính toán khả năng làm việc của công trình nhằm hoàn thiện thiết kế xây dựng, bảo đảm yêu cầu kỹ thuật và an toàn công trình.
Sau khi hồ sơ thiết kế xây dựng được thẩm định, phê duyệt theo quy định, chủ đầu tư kiểm tra khối lượng công việc đã thực hiện, sự phù hợp về quy cách, số lượng hồ sơ thiết kế xây dựng so với quy định của hợp đồng xây dựng và thông báo chấp thuận nghiệm thu hồ sơ thiết kế xây dựng bằng văn bản đến nhà thầu thiết kế xây dựng nếu đạt yêu cầu.